حساسیت ها و آلرژی، جزو مشکلات شایع انسان ها در جوامع مختلف به شمار می روند. آمارها حاکی است بین 15 تا 18 درصد افراد جوامع مختلف به نوعی دچار حساسیت هستند که یک نوع شایع آن، حساسیت فصلی است. در فصول بهار و پاییز آلرژی در افراد حساس شایع تر است
آن هایی که حساسیت دارند چه غذاهایی باید بخورند؟
? حساس ها پیشگیری کنند
در فصل بهار به دلیل رویش گیاهان، گرده افشانی و غبارها، بروز بیماری هایی چون تب یونجه، آسم آلرژیک یا رینیت آلرژیک شایع می شود که ما به افرادی که از قبل می دانند این مشکل را دارند توصیه می کنیم داروهای ضدآلرژی خوراکی یا استنشاقی را به عنوان پیشگیری مصرف کنند. به افرادی که حساسیت شدید دارند پیشنهاد می کنیم تا از داروهای کورتیکواستروئیدی و ترکیبات قوی ضدالتهابی به صورت خوراکی و حتی ترکیبی خوراکی استنشاقی یا تزریقی به عنوان پیشگیری استفاده کنند. توصیه می شود این داروها حتی تا اواخر فصل و حتی تا اواسط تابستان استفاده شود. برای پیشگیری بیشتر، توصیه می شود در روزهایی که باد می آید و جریان هوا بیشتر است در محیط هایی مثل باغ ها و پارک ها که گرده ها بیشتر است حضور نیابند یا از ماسک های ویژه استفاده کنند.
? حساسیت زدایی تدریجی جواب می دهد؟
در برخی از کشورها از جمله ژاپن، نوع ویژه ای از ماسک وجود دارد که در صورت استفاده و حین استنشاق موجب می شود تا گرده ها به ماسک چسبیده و به مجرای تنفسی وارد نشود. الیاف سازنده این ماسک به گونه ای است که اجازه عبور به گرده ها نمی دهد.
برخی از این ماسک ها شبیه کلاه ایمنی موتورسواران است و با هواکش ویژه ای که دارد موجب می شود حداقل ذرات ریزمعلق در هوا وارد فضای تنفسی شود. این هواکش از داخل، فضا را عاری از هر گونه ذره می کند و با مکش خود موجب می شود تا فرد کمترین ذرات آلرژیک را دریافت کند. به جز داروهای ضدآلرژی مصرفی، می توان از روش دیگری نیز بهره گرفت. در این روش، عوامل آلرژی زا به صورت داروهای کم حجم و بسیار خفیف وارد بدن شده تا با شبیه سازی اثر آلرژن ها بتوان بدن را به آهستگی مقاوم کرد.
این روش درمانی «ایمیون تراپی» نام دارد. شرط موفقیت این تکنیک آن است که عوامل حساسیت زای هر منطقه دقیقا شناخته شده و آنتی ژن های حساسیت مربوط به همان منطقه باشد. متاسفانه در بسیاری از کلینیک های آلرژی، داروهای آنتی ژن از خارج کشور وارد شده و با عوامل معمول ایجاد آلرژی در کشورمان ارتباط بومی ندارد، از این رو نتیجه درمان موفق نخواهد بود. در بهترین شرایط، شانس موفقیت این روش درمانی 10 تا 20 درصد است و مصرف داروهای ضدالتهابی استروئیدی و غیراستروئیدی قدم اول درمان محسوب می شود.
? رژیم غذایی برای آن هایی که حساسیت دارند
مهم ترین علائم در آلرژی بینی یا در اصطلاح رینیت آلرژیک، آبریزش، عطسه و خارش مخاط بینی، چشم ها و ورم ملتحمه چشم است اما مهم ترین علائم آلرژی های تنفسی که مهم ترین آن آسم آلرژیک است، تنگ شدن تنفس، خس خس سینه و سرفه است که ممکن است در اطفال، سرفه بیشترین علامت باشد. معمولا سرفه همراه با دفع خلط غیرچرکی و بی رنگ است.
در بسیاری از موارد خس خس سینه دیده نمی شود اما مریض سرفه های شدید دارد و وقتی تست تنفس انجام می دهیم متوجه می شویم ظرفیت تنفسی مریض پایین آمده است و گاهی برعکس آن یعنی مریض خس خس شدید تنفسی دارد و در تست اسپیرومتری همه چیز نرمال است، بنابراین متخصصان باید به جمیع علائم توجه کنند. بیماری آسم در جوامع شهری بیشتر دیده می شود و در اکثر نقاط دنیا روند رو به رشدی پیدا کرده است اما چون در مناطق روستایی، هوا پاک تر و آلاینده های هوا کم است کمتر شایع است.
در طب اطفال راجع به تاثیر غذاها بر آسم و آلرژی تاکید می شود اما در بالغین این طور نیست. به طور معمول، توصیه می شود افرادی که دچار درجاتی از آسم های آلرژیک هستند از مواد غذایی حاوی ادویه ها، سس های تند و غذاهای سرخ کردنی استفاده نکنند ولی من به رژیم غذایی سفت و سخت در این افراد معتقد نیستم و باید گفت عوامل آلرژی زای هوا نقش موثری در بروز این بیماری دارند.
? دستگاه تصفیه هوا مشکلی حل می کند؟
چندنوع دستگاه وجود دارد که کمک فراوانی به بهبود وضعیت تنفس هوای سالم تر می کند. یکی از این دستگاه ها دستگاه اکسیژن ساز است. این دستگاه صرفا برای بیماران قلبی و تنفسی استفاده می شود؛ بیمارانی که به دلیل عارضه خود، مجبورند به طور مداوم از اکسیژن استفاده کنند که میزان غلظت اکسیژن با استفاده از این دستگاه به بیش از 90درصد می رسد و این جایگزین کپسول هایی است که بیماران مجبور به حمل آن هستند. اما یک سری دستگاه تصفیه هوا وجود دارد که برای محیط های سربسته مثل اتاق یا محل کار بیمار مناسب و موثر است.
این دستگاه فیلترهای ویژه ای موسوم به فیلترهای hepa دارد که قادر است هوای خارج از دستگاه را از داخل فیلترها عبور داده و موجب تصفیه هوای آلوده اتاق شود. این دستگاه ذرات معلق و حتی برخی ویروس ها را می تواند جذب کند که در پاکی هوا بسیار موثر است اما باید فیلترهای آن چندوقت یک بار تعویض شود. یک سری دیگر از دستگاه های تصفیه هوا، دستگاه های مرطوب کننده (بخور) است که از 2 نوع بخور گرم و سرد تشکیل شده. بخور گرم از طریق جوشاندن آب و تبخیر آن است اما بخور سرد با بهره گیری از امواج ماوراء صوت، ذرات ریز آب را در فضا پراکنده می کند و رطوبت نسبی هوا را بالا می برد که برای افراد دارای آلرژی، بیماران قلبی و تنفسی و به ویژه در شهرهای با آب و هوای خشک بسیار کاربرد دارد. توصیه می شود براساس نیاز آن را تهیه کرده و در منزل به کار برد.